اکتان 1 سولفونیک اسید سدیم سالت چیست؟ (لیست قیمت خرید + سفارش آنلاین)

اکتان-1-سولفونیک اسید سدیم نمک (Octane-1-sulfonic acid sodium salt) یکی از مهم‌ترین سورفکتانت‌های آنیونی است که در زمینه‌های مختلف علمی و صنعتی، از جمله کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)، صنایع شوینده، داروسازی و بیوشیمی، استفاده می‌شود.

این ماده به‌دلیل خاصیت تشکیل جفت یونی (Ion-pairing agent) با مولکول‌های باردار، در بهبود جداسازی مواد در روش‌های تحلیلی نقش مهمی دارد. همچنین، در فرآیندهای سنتز شیمیایی، تصفیه آب و فرمولاسیون مواد شوینده به‌کار می‌رود.

ساختار شیمیایی و خصوصیات فیزیکی

فرمول مولکولی: C₈H₁₇NaO₃S
جرم مولکولی: 216.27 گرم بر مول
نقطه ذوب: بیش از 300 درجه سانتی‌گراد
حلالیت: 9.8 گرم در لیتر در دمای 20 درجه سانتی‌گراد
pH محلول 10٪: بین 5.5 تا 7.5

ویژگی‌های اصلی:

1. ماهیت یونی: دارای گروه عاملی سولفونات (-SO₃⁻) است که سبب ایجاد بار منفی در محلول‌های آبی می‌شود.
2. حلالیت مناسب در آب: این ترکیب به دلیل وجود گروه‌های قطبی، قابلیت حل شدن در آب را دارد.
3. پایدار در شرایط مختلف: در دماها و محیط‌های اسیدی-بازی متنوع پایداری شیمیایی خوبی دارد.
4. عامل جفت یونی: به عنوان یکی از پرکاربردترین مواد افزودنی در HPLC شناخته می‌شود.

روش‌های تولید

روش‌های مختلفی برای سنتز اکتان-1-سولفونیک اسید سدیم سالت وجود دارد. یکی از روش‌های رایج به شرح زیر است:

1. سولفوناسیون آلکان‌ها

در این روش، اکتان (C₈H₁₈) را با عامل سولفوناسیون مانند تری‌اکسید گوگرد (SO₃) یا اسید سولفوریک (H₂SO₄) واکنش می‌دهند. در مرحله بعد، با افزودن سدیم هیدروکسید (NaOH)، نمک سدیم تشکیل می‌شود.

واکنش کلی:

C8H18+SO3→C8H17SO3HC_8H_{18} + SO_3 → C_8H_{17}SO_3H C8H17SO3H+NaOH→C8H17SO3Na+H2OC_8H_{17}SO_3H + NaOH → C_8H_{17}SO_3Na + H_2O

2. روش‌های الکتروشیمیایی

برخی روش‌های جدید از الکترولیز محلول‌های آلی-آبی برای تولید این ترکیب استفاده می‌کنند که منجر به افزایش بازدهی و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌شود.

کاربردها و موارد استفاده

1. در کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)

اکتان-1-سولفونیک اسید سدیم به عنوان عامل جفت یونی برای جداسازی ترکیبات بازی مانند آمین‌ها، داروها و پروتئین‌ها در HPLC استفاده می‌شود. این ماده با تشکیل جفت یونی با ترکیبات باردار، قطبیت آن‌ها را کاهش داده و امکان بهبود جداسازی و افزایش تفکیک‌پذیری (Resolution) را فراهم می‌کند.

2. در صنایع شوینده

به عنوان یک سورفکتانت آنیونی در فرمولاسیون مواد شوینده و پاک‌کننده‌های صنعتی استفاده می‌شود. این ماده با کاهش کشش سطحی آب، به بهبود قدرت پاک‌کنندگی و پخش‌کنندگی شوینده‌ها کمک می‌کند.

3. در صنعت داروسازی

• به عنوان عامل تثبیت‌کننده در فرمولاسیون برخی داروها
• بهبود حلالیت داروهای نامحلول در آب
• استفاده در جداسازی و خالص‌سازی داروها در فرآیندهای تحلیلی

4. در بیوتکنولوژی و زیست‌شناسی مولکولی

• در تصفیه و جداسازی پروتئین‌ها و آنزیم‌ها
• در بررسی واکنش‌های زیستی

5. در تصفیه آب و محیط زیست

• استفاده به عنوان عامل ضد کف در تصفیه فاضلاب
• کاهش آلودگی‌های نفتی و صنعتی از منابع آبی

مزایا و معایب

مزایا:

✅ کاربرد گسترده در علوم و صنایع مختلف
✅ حلالیت بالا در آب و سازگاری با محیط‌های آبی
✅ پایداری شیمیایی مناسب در محدوده وسیع pH
✅ بهبود عملکرد سیستم‌های جداسازی مانند HPLC

معایب:

❌ تحریک‌کننده پوست و چشم در صورت تماس مستقیم
❌ نیاز به رعایت شرایط نگهداری مناسب (دمای 5-30 درجه سانتی‌گراد)
❌ هزینه نسبتاً بالا برای مصارف آزمایشگاهی

ایمنی و نگهداری

خطرات احتمالی:

⚠ تحریک‌کننده پوست و چشم – در صورت تماس، محل را با آب شستشو دهید.
⚠ خطر استنشاق گرد و غبار – استفاده از ماسک محافظ توصیه می‌شود.
⚠ در دمای مناسب نگهداری شود – از یخ‌زدگی و دمای بالا جلوگیری کنید.

اقدامات احتیاطی:

• استفاده از دستکش، عینک و ماسک در حین کار
• نگهداری در محیط خشک و خنک
• دور از مواد ناسازگار مانند اسیدهای قوی و عوامل اکسیدکننده

تحقیقات اخیر و روندهای جدید

1. توسعه روش‌های سبز برای سنتز این ترکیب

تحقیقات اخیر بر روی استفاده از حلال‌های زیست‌سازگار و کاتالیزورهای جدید برای کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی در فرآیند سنتز این ماده متمرکز شده‌اند.

2. بهینه‌سازی کاربرد در کروماتوگرافی

محققان به دنبال بهبود کارایی این ماده در جداسازی داروها و ترکیبات زیستی هستند. برخی مطالعات پیشنهاد کرده‌اند که ترکیب آن با سایر سورفکتانت‌ها می‌تواند عملکرد بهتری ارائه دهد.

3. بررسی اثرات زیست‌محیطی

در مطالعات اخیر، میزان تجزیه‌پذیری زیستی این ماده بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که در برخی شرایط، نیمه‌عمر تجزیه آن بالا بوده و ممکن است بر اکوسیستم‌های آبی اثر بگذارد.

نتیجه‌گیری

اکتان-1-سولفونیک اسید سدیم سالت، یک ترکیب مهم با کاربردهای گسترده در HPLC، داروسازی، شوینده‌ها، بیوتکنولوژی و محیط زیست است. این ماده به دلیل ویژگی‌های سورفکتانتی، پایداری شیمیایی و قابلیت جفت شدن با ترکیبات باردار، در بسیاری از فرآیندهای تحلیلی و صنعتی استفاده می‌شود. با این حال، باید ملاحظات ایمنی را رعایت کرد و روش‌های بهینه برای کاهش اثرات زیست‌محیطی آن را توسعه داد.