مواد اولیه آزمایشگاهیمواد اولیه شیمیایی

تری اکتیل فسفین اکسید چیست؟ (لیست قیمت خرید + سفارش آنلاین)

تری‌اکتیل‌فسفین اکسید (Trioctylphosphine Oxide – TOPO)

تعریف و ساختار شیمیایی

تری‌اکتیل‌فسفین اکسید (TOPO) یک ترکیب آلی-فسفره است که به دلیل خواص خاص خود در صنایع شیمیایی و نانوتکنولوژی اهمیت زیادی پیدا کرده است. این ترکیب به صورت پودری سفید یا بلورهای مومی مشاهده می‌شود و دارای فرمول مولکولی C₂₄H₅₁OP است. ساختار شیمیایی آن شامل یک اتم فسفر متصل به گروه‌های آلکیل بلند و یک اتم اکسیژن است که به دلیل ایجاد پیوندهای قطبی، خواص شیمیایی ویژه‌ای به آن می‌بخشد.


خواص فیزیکی و شیمیایی

  • جرم مولکولی: 386.63 گرم بر مول
  • نقطه ذوب: حدود 50 درجه سانتی‌گراد
  • نقطه جوش: حدود 212 درجه سانتی‌گراد در فشار کم
  • چگالی: 0.831 گرم بر میلی‌لیتر در دمای 25 درجه سانتی‌گراد
  • حلالیت: در آب نامحلول است اما در حلال‌های آلی مانند کلروفرم و هگزان به خوبی حل می‌شود.
  • شکل ظاهری: جامد سفید یا مومی شکل

این ترکیب به دلیل داشتن زنجیره‌های آلکیل بلند، خواص هیدروفوبیک قابل توجهی دارد و در فرایندهای شیمیایی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.


روش تولید

تولید تری‌اکتیل‌فسفین اکسید معمولاً از واکنش تری‌اکتیل‌فسفین (TOP) با اکسیدکننده‌هایی مانند پنتااکسید فسفر یا پراکسیدهای آلی انجام می‌شود. واکنش در دمای بالا (حدود 150 تا 200 درجه سانتی‌گراد) انجام شده و محصول نهایی پس از خالص‌سازی به صورت کریستالی به دست می‌آید.


کاربردها

تری‌اکتیل‌فسفین اکسید به دلیل خواص منحصر به فردش در طیف وسیعی از کاربردها استفاده می‌شود:

1. صنعت نانوتکنولوژی

TOPO به‌عنوان یک پایدارکننده و حلال در سنتز نانوذرات استفاده می‌شود. به طور خاص:

  • در تهیه نقاط کوانتومی مانند CdSe.
  • در تولید نانومیله‌های نیمه‌رسانا. این ترکیب به دلیل توانایی‌اش در کنترل اندازه و شکل نانوذرات، در فرایندهای کشت کریستالی بسیار مورد توجه است.

2. استخراج حلالی فلزات

یکی از کاربردهای مهم TOPO در استخراج حلالی فلزات سنگین و نادر از محلول‌ها است. این ماده به دلیل حلالیت در ترکیبات آلی و توانایی تشکیل کمپلکس با فلزات، برای جداسازی عناصری مانند اورانیوم، لانتانیدها و فلزات واسطه استفاده می‌شود.

3. پوشش‌دهی مواد

TOPO در پوشش‌دهی نانوذرات و مواد مختلف استفاده می‌شود. این ترکیب با ایجاد لایه‌ای یکنواخت می‌تواند پایداری و ویژگی‌های سطحی مواد را بهبود بخشد.

4. شیمی هماهنگی

به‌عنوان یک لیگاند، TOPO می‌تواند با فلزاتی مانند پالادیوم، پلاتین و روتنیم کمپلکس تشکیل دهد که در کاتالیز واکنش‌های آلی و معدنی مفید است.


ایمنی و خطرات

تری‌اکتیل‌فسفین اکسید به‌عنوان ماده‌ای نسبتاً بی‌خطر طبقه‌بندی می‌شود، اما ممکن است در تماس با پوست و چشم باعث تحریک شود. بنابراین، هنگام کار با آن باید نکات ایمنی زیر رعایت شود:

  • استفاده از دستکش و عینک ایمنی.
  • جلوگیری از استنشاق گرد و غبار آن.
  • نگهداری در ظروف دربسته و در محیط خشک و خنک.

در صورت تماس با پوست یا چشم، شستشوی سریع با آب فراوان توصیه می‌شود.


مزایا و محدودیت‌ها

مزایا:

  • پایداری حرارتی بالا.
  • توانایی تشکیل کمپلکس با طیف وسیعی از فلزات.
  • قابلیت استفاده در فرایندهای پیچیده شیمیایی و صنعتی.

محدودیت‌ها:

  • قیمت نسبتاً بالا.
  • عدم حلالیت در آب که استفاده آن را در محیط‌های آبی محدود می‌کند.

جمع‌بندی

تری‌اکتیل‌فسفین اکسید (TOPO) یک ترکیب مهم در شیمی مدرن است که به دلیل خواص شیمیایی و فیزیکی خاص خود در صنایع مختلف از جمله نانوتکنولوژی، استخراج فلزات و شیمی هماهنگی به کار می‌رود. هرچند محدودیت‌هایی مانند هزینه بالا و عدم حلالیت در آب دارد، اما پتانسیل بالای این ماده در کاربردهای پیشرفته علمی و صنعتی، جایگاه آن را به‌عنوان یکی از مواد کلیدی در این حوزه‌ها تثبیت کرده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا