مواد اولیه آزمایشگاهیمواد اولیه شیمیایی

محلول دی سدیم هیدروژن فسفات #آلمان چیست؟ (لیست قیمت + خرید آنلاین)

**محلول دی سدیم هیدروژن فسفات چیست؟**

محلول دی سدیم هیدروژن فسفات (Disodium hydrogen phosphate) یک ترکیب معدنی است که با فرمول شیمیایی Na₂HPO₄ شناخته می‌شود. این ماده یکی از انواع نمک‌های فسفات است که شامل یون‌های سدیم (Na⁺)، یون هیدروژن فسفات (HPO₄²⁻) و آب است. دی سدیم هیدروژن فسفات به شکل‌های مختلفی از جمله بدون آب و هیدراته (مانند دی هیدرات و هپتاهیدرات) یافت می‌شود که بسته به شرایط محیطی و نوع فرآیند تولید می‌تواند فرم خاصی را اختیار کند.

این ماده به دلیل خاصیت بافری و کاربردهای گسترده در صنایع مختلف، اهمیت زیادی دارد. در این مقاله، ابتدا به ویژگی‌ها و خواص شیمیایی و فیزیکی دی سدیم هیدروژن فسفات پرداخته شده و سپس به کاربردها، روش تولید، اهمیت زیست‌محیطی و مسائل ایمنی مرتبط با آن اشاره می‌شود.

### 1. **ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی دی سدیم هیدروژن فسفات**

دی سدیم هیدروژن فسفات یک ترکیب سفید یا بی‌رنگ است که بسته به شرایط می‌تواند در حالت جامد یا محلول باشد. این ترکیب به راحتی در آب حل می‌شود و محلول آن خاصیت قلیایی ملایمی دارد. از آنجایی که یک ترکیب نمکی است، به عنوان یک الکترولیت در آب تجزیه می‌شود و یون‌های سدیم و هیدروژن فسفات را آزاد می‌کند. در زیر به برخی از ویژگی‌های مهم این ترکیب اشاره می‌شود:

  • – **فرمول شیمیایی**: Na₂HPO₄
  • – **جرم مولی**: 141.96 گرم بر مول (برای فرم بدون آب)
  • – **حلالیت در آب**: بسیار محلول در آب (در دمای 25 درجه سانتی‌گراد حدود 7 گرم در هر 100 میلی‌لیتر)
  • – **pH محلول**: محلول‌های آبی دی سدیم هیدروژن فسفات دارای pH قلیایی حدود 8 تا 9 هستند.
  • – **شکل ظاهری**: به صورت پودر سفید یا بلورهای بی‌رنگ یافت می‌شود.

### 2. **کاربردهای دی سدیم هیدروژن فسفات**

دی سدیم هیدروژن فسفات در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، داروسازی، کشاورزی، و همچنین در آزمایشگاه‌های شیمی به کار می‌رود. در ادامه به برخی از کاربردهای اصلی آن اشاره می‌شود:

2.1 **صنایع غذایی**

دی سدیم هیدروژن فسفات به عنوان یک افزودنی غذایی مجاز استفاده می‌شود. این ترکیب در صنایع غذایی به عنوان عامل بافر، تثبیت‌کننده و تنظیم‌کننده اسیدیته به کار می‌رود. برای مثال، در تولید محصولات لبنی مانند پنیر و خامه استفاده می‌شود تا pH مناسب و استحکام مورد نیاز برای محصولات حاصل شود.

2.2 **داروسازی**

در صنعت داروسازی، دی سدیم هیدروژن فسفات به عنوان یک عامل بافر در فرمولاسیون داروها و محلول‌های تزریقی به کار می‌رود. این ماده می‌تواند تعادل اسید و باز را در داروها تنظیم کرده و پایداری مواد موثره را بهبود بخشد.

2.3 **کشاورزی**

در کشاورزی، دی سدیم هیدروژن فسفات به عنوان یک کود حاوی فسفر به کار می‌رود. فسفر یکی از عناصر ضروری برای رشد گیاهان است و به تقویت سیستم ریشه‌زایی و افزایش تولید محصولات زراعی کمک می‌کند.

2.4 **آزمایشگاه‌های شیمی**

این ماده در آزمایشگاه‌های شیمی برای تهیه محلول‌های بافری استفاده می‌شود. محلول‌های بافری نقش مهمی در تنظیم pH محیط‌های آزمایشگاهی دارند و دی سدیم هیدروژن فسفات به دلیل خواص بافری خود یک انتخاب مناسب برای این کاربرد است.

### 3. **روش تولید دی سدیم هیدروژن فسفات**

دی سدیم هیدروژن فسفات معمولاً از واکنش میان اسید فسفریک (H₃PO₄) و سدیم هیدروکسید (NaOH) تولید می‌شود. این واکنش به دو مرحله تقسیم می‌شود:

1. در مرحله اول، اسید فسفریک با سدیم هیدروکسید واکنش داده و سدیم دی‌هیدروژن فسفات (NaH₂PO₄) تولید می‌شود:
H3PO4+NaOHNaH2PO4+H2O

2. در مرحله دوم، سدیم دی‌هیدروژن فسفات با مقدار اضافی سدیم هیدروکسید واکنش داده و دی سدیم هیدروژن فسفات تولید می‌شود:
NaH2PO4+NaOHNa2HPO4+H2O

محصول نهایی ممکن است به صورت بی‌آب یا هیدراته بسته به شرایط تولید و دما به دست آید.

### 4. **اهمیت زیست‌محیطی و ایمنی دی سدیم هیدروژن فسفات**

دی سدیم هیدروژن فسفات به طور کلی یک ترکیب شیمیایی بی‌خطر محسوب می‌شود، اما برخی از نکات ایمنی و زیست‌محیطی باید در نظر گرفته شود:

4.1 **اثرات زیست‌محیطی**

اگرچه دی سدیم هیدروژن فسفات به عنوان یک ماده غیرسمی شناخته می‌شود، اما در صورت تخلیه بی‌رویه آن به محیط‌های آبی ممکن است باعث افزایش فسفر در آب‌ها شده و به پدیده یوتروفیکاسیون (افزایش بیش از حد مواد مغذی در آب و رشد جلبک‌ها) منجر شود که این موضوع می‌تواند به کاهش اکسیژن در آب و مرگ آبزیان منجر شود.

4.2 **اقدامات ایمنی**

استفاده از دی سدیم هیدروژن فسفات باید با دقت انجام شود و در تماس مستقیم با چشم‌ها یا پوست ممکن است تحریک‌کننده باشد. به هنگام کار با این ماده، استفاده از دستکش و محافظ چشم توصیه می‌شود. همچنین، در صورت بلعیدن این ماده به مقدار زیاد، ممکن است عوارض گوارشی ایجاد کند و نیاز به مشاوره پزشکی فوری دارد.

### 5. **نتیجه‌گیری**

دی سدیم هیدروژن فسفات یک ترکیب شیمیایی مهم با کاربردهای گسترده در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، داروسازی، کشاورزی و آزمایشگاهی است. این ماده به دلیل خواص بافری و قابلیت تنظیم pH، در بسیاری از فرآیندها و محصولات نقش حیاتی دارد. همچنین، با توجه به اهمیت این ماده در زمینه‌های زیست‌محیطی و ایمنی، استفاده از آن باید با احتیاط انجام شود تا از تاثیرات منفی آن بر محیط زیست جلوگیری شود.

**منابع:**
1. Greenwood, N. N., & Earnshaw, A. (1997). Chemistry of the Elements. Butterworth-Heinemann.
2. Seidell, A. (1958). Solubilities of Inorganic and Organic Compounds. D. Van Nostrand Company.
3. Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry. (2002).

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا