کومن هیدرو پراکسید چیست؟ (لیست قیمت خرید + سفارش آنلاین)

کومن هیدروپراکسید: ترکیب، ویژگی‌ها و کاربردها

کومن هیدروپراکسید (Cumene Hydroperoxide) یک ترکیب آلی پراکسیدی است که در صنعت به عنوان یک ماده واسطه برای تولید فنل و استون به کار می‌رود. این ترکیب به دلیل ویژگی‌های اکسیدکننده خود در واکنش‌های شیمیایی مختلفی کاربرد دارد.

در این مقاله به طور جامع درباره ساختار، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، روش‌های تولید، کاربردها و خطرات این ترکیب توضیح داده خواهد شد.

۱. ساختار و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

۱.۱ ساختار شیمیایی

کومن هیدروپراکسید با فرمول شیمیایی C₉H₁₂O₂ یک پراکسید آلی محسوب می‌شود که از کومن (ایزوپروپیل‌بنزن) مشتق شده است. این ترکیب دارای یک گروه هیدروپراکسید (-OOH) متصل به حلقه بنزنی کومن است.

۱.۲ ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

• حالت فیزیکی: مایع بی‌رنگ تا زرد کمرنگ
• بو: بوی تند و نافذ
• جرم مولکولی: ۱۵۲.۱۹ g/mol
• نقطه جوش: حدود ۱۵۳ درجه سانتی‌گراد (تحت فشار کاهش‌یافته)
• چگالی: ۱.۰۲ گرم بر سانتی‌متر مکعب
• حلالیت: در آب نامحلول اما در حلال‌های آلی مانند اتانول، استون و اتر حل می‌شود.

۱.۳ خواص شیمیایی

کومن هیدروپراکسید یک ترکیب ناپایدار است که در دماهای بالا یا در تماس با کاتالیزورهای مناسب به ترکیباتی مانند فنل و استون تجزیه می‌شود. این ماده یک عامل اکسیدکننده قوی است و می‌تواند با ترکیبات آلی مختلف واکنش دهد.

۲. روش‌های تولید

کومن هیدروپراکسید از اکسیداسیون مستقیم کومن (ایزوپروپیل‌بنزن) در حضور اکسیژن به دست می‌آید. این فرآیند معمولاً در شرایط کنترل‌شده انجام می‌شود تا از تولید محصولات جانبی ناخواسته جلوگیری شود.

۲.۱ مراحل تولید

۱. اکسیداسیون کومن:

• در حضور اکسیژن هوا و یک کاتالیزور، کومن به کومن هیدروپراکسید اکسید می‌شود.
• این واکنش معمولاً در دماهای بین ۹۵ تا ۱۳۰ درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود.

۲. جداسازی و خالص‌سازی:

• پس از اکسیداسیون، محصول به دست آمده تصفیه می‌شود تا ناخالصی‌ها حذف گردند.

۲.۲ واکنش شیمیایی

C6H5CH(CH3)2+O2→C6H5C(CH3)2OOHC_6H_5CH(CH_3)_2 + O_2 \rightarrow C_6H_5C(CH_3)_2OOH

۳. کاربردهای کومن هیدروپراکسید

۳.۱ تولید فنل و استون

مهم‌ترین کاربرد کومن هیدروپراکسید در تولید فنل و استون از طریق فرآیند کومن است. در این فرآیند، کومن هیدروپراکسید در حضور اسید سولفوریک یا کاتالیزورهای اسیدی دیگر به فنل و استون تجزیه می‌شود.

C6H5C(CH3)2OOH→C6H5OH+(CH3)2COC_6H_5C(CH_3)_2OOH \rightarrow C_6H_5OH + (CH_3)_2CO

۳.۲ کاربرد به عنوان عامل اکسیدکننده

• در سنتز ترکیبات آلی مختلف
• در فرآیندهای پلیمریزاسیون به عنوان آغازگر

۳.۳ صنایع دارویی و پتروشیمی

در تولید برخی داروها و مواد شیمیایی خاص، کومن هیدروپراکسید به عنوان یک واسطه استفاده می‌شود.

۴. خطرات و نکات ایمنی

۴.۱ سمیت و مخاطرات

کومن هیدروپراکسید به عنوان یک ماده خطرناک طبقه‌بندی می‌شود و در صورت تماس با پوست، استنشاق یا بلعیدن می‌تواند اثرات سمی داشته باشد.

• محرک قوی پوست و چشم
• قابلیت ایجاد سوختگی‌های شیمیایی
• خطر انفجار در صورت نگهداری نامناسب

۴.۲ نکات ایمنی

• باید در ظروف مقاوم و تحت دمای کنترل‌شده نگهداری شود.
• در محیط‌هایی با تهویه مناسب استفاده گردد.
• استفاده از تجهیزات حفاظتی مانند دستکش، ماسک و عینک ایمنی الزامی است.

نتیجه‌گیری

کومن هیدروپراکسید یکی از ترکیبات مهم شیمیایی است که به طور گسترده در صنایع پتروشیمی و شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیب علاوه بر کاربردهای مهم خود در تولید فنل و استون، دارای خواص اکسیدکننده قوی است که در بسیاری از فرآیندهای صنعتی نقش دارد. با این حال، به دلیل خطرات آن، رعایت نکات ایمنی در هنگام کار با این ماده ضروری است.